Việt Nam đang ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài, nhờ vào nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ và môi trường đầu tư ngày càng thuận lợi. Tuy nhiên, để thành lập doanh nghiệp và triển khai hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, các nhà đầu tư nước ngoài cần phải tuân thủ một số thủ tục pháp lý, trong đó quan trọng nhất là việc xin cấp Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Đầu Tư (IRC – Investment Registration Certificate). Đây là bước đầu tiên và bắt buộc cho bất kỳ nhà đầu tư nước ngoài nào muốn đầu tư vào Việt Nam.
Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về thủ tục xin cấp Giấy Chứng Nhận Đầu Tư cho doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam.
1. Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Đầu Tư (IRC) là gì?
Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Đầu Tư (IRC) là văn bản pháp lý được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp cho các nhà đầu tư nước ngoài, xác nhận việc chấp thuận cho họ thực hiện dự án đầu tư tại Việt Nam. Giấy chứng nhận này là bước khởi đầu cần thiết để doanh nghiệp nước ngoài tiến hành các thủ tục pháp lý khác như xin cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy phép kinh doanh và thực hiện dự án đầu tư.
2. Các trường hợp cần xin cấp Giấy Chứng Nhận Đầu Tư.
Không phải mọi dự án đầu tư đều phải xin cấp IRC tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Theo quy định của Luật Đầu Tư 2020, các dự án phải xin cấp Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Đầu Tư nếu thuộc một trong những trường hợp sau:
- Có nhà đầu tư nước ngoài nắm giữ trên 50% vốn điều lệ hoặc có đa số thành viên hợp danh là cá nhân nước ngoài đối với tổ chức kinh tế là công ty hợp danh;
- Có tổ chức kinh tế quy định tại điểm a nắm giữ trên 50% vốn điều lệ;
- Có nhà đầu tư nước ngoài và tổ chức kinh tế quy định tại điểm a nắm giữ trên 50% vốn điều lệ.
Nếu dự án đầu tư không thuộc các trường hợp trên, nhà đầu tư có thể được miễn việc xin cấp IRC.
3. Các bước thủ tục xin cấp Giấy Chứng Nhận Đầu Tư.
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ.
Để xin cấp Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Đầu Tư, nhà đầu tư cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ, bao gồm các tài liệu sau:
- Đơn đề nghị cấp Giấy Chứng Nhận Đầu Tư theo mẫu (Mẫu I.1 ban hành kèm theo Thông tư số 03/2021/TT-BKHĐT).
- Bản sao chứng minh tư cách pháp lý của nhà đầu tư:
- Đối với cá nhân: Bản sao hộ chiếu hoặc thẻ căn cước.
- Đối với tổ chức: Bản sao Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hoặc tài liệu tương đương, kèm theo báo cáo tài chính có kiểm toán hoặc báo cáo năng lực tài chính.
- Đề xuất dự án đầu tư, bao gồm thông tin về quy mô, vốn đầu tư, thời gian thực hiện và địa điểm dự án.
- Bản sao hợp đồng thuê mặt bằng, nếu có, hoặc giấy tờ chứng minh quyền sử dụng đất cho dự án.
- Báo cáo năng lực tài chính của nhà đầu tư, chứng minh khả năng huy động vốn và thực hiện dự án.
Bước 2: Nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký đầu tư.
Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, nhà đầu tư cần nộp hồ sơ xin cấp IRC tại Sở Kế Hoạch và Đầu Tư nơi doanh nghiệp dự kiến đặt trụ sở chính hoặc tại Ban Quản Lý Các Khu Công Nghiệp/Khu Kinh Tế (nếu dự án nằm trong khu công nghiệp).
Thời hạn giải quyết hồ sơ xin cấp Giấy Chứng Nhận Đầu Tư thông thường là 30 – 45 ngày làm việc kể từ ngày cơ quan chức năng nhận được hồ sơ hợp lệ. Tuy nhiên, đối với các dự án có quy mô lớn hoặc thuộc ngành nghề kinh doanh có điều kiện, thời gian xử lý có thể kéo dài hơn.
Bước 3: Thẩm định hồ sơ và cấp Giấy Chứng Nhận Đầu Tư.
Sau khi nộp hồ sơ, cơ quan đăng ký đầu tư sẽ thẩm định tính pháp lý và khả thi của dự án. Cơ quan này có thể yêu cầu bổ sung thêm tài liệu hoặc giải trình thêm nếu cần thiết. Trong trường hợp dự án đáp ứng đầy đủ các quy định, cơ quan chức năng sẽ cấp Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Đầu Tư cho nhà đầu tư.
4. Những lưu ý khi xin cấp Giấy Chứng Nhận Đầu Tư.
a) Lĩnh vực đầu tư có điều kiện.
Một số lĩnh vực kinh doanh tại Việt Nam yêu cầu doanh nghiệp nước ngoài phải đáp ứng các điều kiện nhất định, như có giấy phép chuyên ngành hoặc giới hạn tỷ lệ sở hữu vốn nước ngoài. Các lĩnh vực này bao gồm:
- Ngân hàng, bảo hiểm.
- Bất động sản.
- Dịch vụ tài chính, chứng khoán.
- Viễn thông.
- Giáo dục, y tế.
Nhà đầu tư nên tham khảo kỹ các quy định pháp lý liên quan đến ngành nghề mà mình dự định đầu tư để đảm bảo tuân thủ đúng các yêu cầu về điều kiện đầu tư.
b) Thủ tục xin cấp giấy phép chuyên ngành.
Đối với các lĩnh vực kinh doanh có điều kiện, ngoài Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Đầu Tư, nhà đầu tư có thể cần xin cấp thêm giấy phép chuyên ngành, như giấy phép hoạt động trong lĩnh vực ngân hàng, bảo hiểm, hoặc bất động sản. Các giấy phép này yêu cầu nhà đầu tư phải đáp ứng các điều kiện đặc thù về vốn, nhân lực và kỹ thuật.
c) Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Doanh Nghiệp.
Sau khi được cấp IRC, doanh nghiệp cần tiếp tục nộp hồ sơ để xin Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Doanh Nghiệp (ERC) tại Sở Kế Hoạch và Đầu Tư nơi công ty đặt trụ sở. ERC là bước quan trọng để doanh nghiệp chính thức được phép hoạt động kinh doanh tại Việt Nam.
5. Các lợi ích khi thuê luật sư tư vấn.
Việc xin cấp Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Đầu Tư có thể phức tạp và đòi hỏi nhiều kiến thức chuyên môn về pháp lý và kinh tế. Do đó, doanh nghiệp nước ngoài nên cân nhắc việc hợp tác với luật sư tư vấn có kinh nghiệm trong lĩnh vực đầu tư quốc tế. Luật sư sẽ hỗ trợ:
- Soạn thảo và kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ pháp lý.
- Thay mặt doanh nghiệp thực hiện các thủ tục hành chính.
- Tư vấn về các điều kiện ngành nghề và thủ tục xin giấy phép chuyên ngành (nếu cần).
- Đảm bảo doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định pháp luật và tránh được các rủi ro pháp lý.
Việc xin cấp Giấy Chứng Nhận Đăng Ký Đầu Tư là một bước quan trọng trong quá trình thành lập và triển khai hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam. Mặc dù thủ tục này có thể phức tạp, nhưng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự hỗ trợ từ các chuyên gia tư vấn, nhà đầu tư nước ngoài có thể dễ dàng vượt qua các trở ngại pháp lý và tập trung vào phát triển kinh doanh.
Nếu doanh nghiệp của bạn đang có kế hoạch đầu tư vào Việt Nam, hãy đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật và thực hiện các thủ tục xin cấp IRC một cách nhanh chóng, chính xác để khởi động dự án đầu tư một cách hiệu quả nhất.
